sam z siebie
  • Opiekować się – dlaczego z się?
    26.07.2017
    26.07.2017
    Czasownik opiekować łączy się zawsze z się. W gwarze sądeckiej jednak nigdy.
    Mówimy: Opiekuję córkę, zamiast: Opiekuję się córką, Wyjechała opiekować chorych, zamiast: Wyjechała opiekować się chorymi.
    Na chłopski rozum to ma sens! Przecież się oznacza zwrotność, a opiekę sprawuje się zawsze nad kimś.
    Czy jest jakieś uzasadnienie, dlaczego opiekować +się, zamiast samego opiekować?
    Napić się, najeść się, zakochać się – czynność jest wykonywana na wykonującym, ale opiekować się?
  • sam sobie
    19.01.2013
    19.01.2013
    Dzień dobry!
    Czy piszemy/mówimy: pozostawiony samemu sobie, czy pozostawiony sam sobie?
    Dziękuję z góry za odpowiedź
  • Dziwić się z zdziwić się

    27.09.2020
    27.09.2020

    Czy czasownika  dziwić się (czemuś, komuś) można używać w aspekcie dokonanym, np. w zdaniu  Luiza dopijała drugą filiżankę kawy, kiedy zdziwiła się samej sobie, że jej myśli krążą wokół takich spraw?

  • Co się z czym łączy?
    15.03.2017
    15.03.2017
    Szanowni Państwo,
    mam dwa pytania składniowe.
    1. Jeśli czytelnikiem takiego tekstu jest osoba wrażliwa językowo, to takie drobne akcenty mogą go/ją bardzo przychylnie nastawić do autora.
    Jegoczytelnika czy osobę?
    2. Techniki motywacyjne, czy też filozoficzne podejście do motywacji, które tutaj prezentuję, jest/są owocem wielu lat moich zmagań się z samym sobą.
    techniki czy jestpodejście?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Kłopoty z samym
    8.10.2018
    8.10.2018
    Szanowna Poradnio,
    która forma jest właściwa: być samemu czy być samym? Dla przykładu podaję zdanie: Być samym oznacza przekonanie się o tym, że jesteśmy wyjątkowi, a zarazem, że mamy tak wiele wspólnego z innymi.
  • zamierzyć się z rozmachem
    20.10.2012
    20.10.2012
    Szanowni Państwo
    Czy można napisać zamierzył się z rozmachem, czy też rozmach wynika już z samego czasownika (za SPJ: zamierzyć się „wykonać ruch poprzedzający uderzenie lub rzucenie czymś”) i dookreślenie jest tu niepotrzebne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Ewelina
  • Szacunek do samego siebie

    12.10.2021
    12.10.2021

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z prośbą o wyjaśnienie stosowania zapisu zaimków mój, nasz małą literą. Mnie wydaje się to oczywiste, że jedyny poprawny zapis jest małą literą, natomiast mój kolega z pracy uważa, że poprawna pisownia jest dużą literą i świadczy o szacunku do samego siebie. Proszę o rozwianie jego wątpliwości.


    Z wyrazami szacunku

    Barbara Matusiak

  • Przed samym sobą czy przed samymi nimi?
    12.06.2017
    12.06.2017
    Szanowni Państwo,
    jak będzie brzmiało zdanie Bronił ich przed samym sobą w wersji z podmiotem w liczbie mnogiej – Bronili ich przed samymi nimi?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • Z czym łączymy adopcję?
    6.04.2020
    6.04.2020
    Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, czy prawidłowe jest używanie słowa adopcja w stosunku do istot innych niż dziecko. Mam na myśli adopcję psa, kota, pszczoły czy drzewa. Ostatnio spotkałam się z dużą ilością negatywnych reakcji na takie połączenie.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego